Zamek Krzyżtopór w Ujeździe

Opis

W Ujeździe  znajdują się ruiny monumentalnego zamku-pałacu, budowanego w latach 1627–44 przez Wawrzyńca Senesa na polecenie wojewody sandomierskiego Krzysztofa Ossolińskiego.

Ten bajecznie bogaty magnat postanowił ufundować siedzibę, która przyćmiłaby swym przepychem wszystkie inne. Obiekt w nowym typie palazzo in fortezza spełniał wymogi obronności i elegancji. Niezwykły pałac otoczony był murami z czterema bastionami, dającymi nowe możliwości obrony poprzez ustawienie dział poza linią murów. Sam pałac budowany był jako swoisty kalendarz. Miał ponoć tyle baszt ile kwartałów, sal dużych – ile miesięcy, pokoi – ile tygodni i okien – ile dni w roku. Strop w sali jadalnej był podobno szklany, a biesiadnicy podczas posiłków mieli okazję oglądać nad sobą pływające egzotyczne ryby. W stajniach umieszczonych w lewej części dziedzińca ok. 2/3 niżej jego poziomu, konie jedzące z marmurowych żłobów mogły przeglądać się w umieszczonych nad nimi kryształowych lustrach. W istocie lustra nie służyły wcale samym koniom, ale rozświetlaniu pomieszczenia poprzez odbijanie promieni słonecznych padających przez umieszczone wysoko okna; w opowieści tej pozostał jednak żywy mit magnackich fanaberii. Brama wjazdowa jest oflankowana dwoma wielkimi płaskorzeźbami krzyża i topora. Topór to godło herbowe rodu Ossolińskich, ma krzyż interpretowany jest jako kontrreformacyjny symbol przynależności do kościoła katolickiego i oporu „nowinkom religijnym”.

Współczesna nazwa pałacu – „Krzyżtopór” – wywodzona jest właśnie od tych symboli, pierwotnie jednak budowla nazywana była „Krzysztopór” i być może pierwszy jej człon zawiera imię fundatora. Nie cieszył się on zbyt długo swą siedzibą, zmarł 24 II 1645 r. w Krakowie, tam też pochowano go w podziemiach kościoła karmelitów bosych, odzianego w zgrzebny habit franciszkański. Spadkobiercą jego majątku został jedyny syn, Krzysztof Baldwin. Rodowe fatum jednak znów dało o sobie znać: Krzysztof zginął bezpotomnie w 1649 r. od tatarskiej strzały podczas bitwy pod Zborowem. Pałac przeszedł w ręce Kalinowskich, później Wiśniowieckich, Morsztynów, Paców, Sołtysów i Orsettich. W 1655 zamek zajęli, a później obrabowali Szwedzi. Do ostatecznego dzieła zniszczenia przyczynili się stacjonujący w nim konfederaci barscy. W 1787 r. król Stanisław August Poniatowski zatrzymał się w zamku „dla oglądania zwalisk sławnego niegdyś pałacu w Ujeździe”. Dziś w tym niezwykły miejscu w ostatni weekend maja odbywa się Turniej Rycerski o Szablę Krzysztofa Baldwina Ossolińskiego.

Informacje praktyczne:
Instytucja Kultury - Zamek Krzyżtopór w Ujeździe
Ujazd 73
27-570 Iwaniska
tel. 15 860 11 33
www.krzyztopor.org.pl
e-mail: zamek@krzyztopor.org.pl

Godziny otwarcia:
Kwiecień - październik od 8:00 do 20:00,
Listopad - marzec od 8:00 do 18:00

Bilety wstępu:

Kwiecień - Październik
Normalny 11 zł
Ulgowy* 8 zł
Grupowy normalny 9 zł
Grupowy ulgowy* 7 zł
Karta Dużej Rodziny* 6 zł
Osoby niepełnosprawne* 5 zł

Listopad – marzec:
Normalny 9 zł
Ulgowy* 6 zł
Grupowy normalny 7 zł
Grupowy ulgowy* 5 zł
Karta Dużej Rodziny* 6zł
Osoby niepełnosprawne* 5 zł

Pakiety edukacyjne dla grup zorganizowanych:
bilet wstępu + wstęp na wystawę czasową  13 zł
bilet wstępu + usługa przewodnika + lekcja historyczna 20 zł
bilet wstępu +usługa przewodnika + zajęcia edukacyjno-artystyczne 25 zł

Nocne zwiedzanie zamku Krzyżtopór:

W wersji STANDARD: odbywać się będzie od kwietnia do końca listopada każdego roku w każdą drugą oraz ostatnią sobotę miesiąca poprzedzone wcześniejszą rezerwacją: telefoniczną, pocztową lub elektroniczną w celu zebrania szacunkowej grupy zwiedzających w godzinach:
od 01 kwietnia do 31 sierpnia w godzinach     22.00 - 24.00
od 01 września do 30 listopada w godzinach     21.00 - 23.00

Bilet STANDARD (usługa przewodnika, iluminacja świetlna zamku)     25 zł/os (oferta dla min 20 osób)

W wersji PREMIUM:
odbywać się będzie od kwietnia do końca listopada każdego roku w terminach określonych przez organizatora. W przypadku grup zorganizowanych obejmujących minimum 40 osób, termin będzie ustalany indywidualnie po wcześniejszej rezerwacji (telefon/email).

Bilet PREMIUM (usługa przewodnika, iluminacja świetlna zamku, zwiedzanie z pochodniami, pokaz pojedynku w wykonaniu członków Bractwa Rycerskiego na zamkowym dziedzińcu, dla chętnych nauka tańca dworskiego poprowadzona przez szlachecką parę, spotkanie z duchem Białej Damy)     38 zł/os (oferta dla min 40 osób)

Cennik przewodnika po ruinach zamku:
Z usługi przewodnika można korzystać tylko w sezonie turystycznym (kwiecień - październik). Grupy zorganizowane powinny zarezerwować przewodnika przynajmniej na jeden dzień przed zwiedzaniem obiektu
1 -  10 osób - 40 zł
11 - 20 osób - 50 zł
21 - 30 osób - 60 zł
31 - 40 osób - 70 zł
41 - 50 osób - 80 zł

W przypadku grup liczących powyżej 50-ciu osób cena usługi przewodnika jest sumą kwoty usługi dla grupy 50-cio osobowej oraz wielokrotności kwoty 10 zł za każdą rozpoczętą dziesiątkę zwiedzających. Możliwy podział dużych grup na mniejsze.

Bezpłatne zwiedzanie:

- 1 opiekun na 10 osób, kierowca autokaru,**
- przewodnicy zewnętrzni,**
- dzieci poniżej 6 roku życia,
- uczniowie wszystkich szkół na terenie gminy Iwaniska,**
- mieszkańcy gminy Iwaniska,**
- Radni: Sejmiku Województwa Świętokrzyskiego, Rady Powiatu Opatowskiego, Rady Gminy Iwaniska,

Wszystkie w/w osoby mają obowiązek pobrania z kasy biletów bezpłatnych

* - bilet ulgowy: emeryci, renciści, młodzież szkolna, kombatanci, dziennikarze, pracownicy innych instytucji kultury i muzeów - na podstawie okazanych dokumentów
** - nie dotyczy organizowanych imprez
***- po okazaniu legitymacji. Osobie będącej opiekunem osoby niepełnosprawnej przysługuje bezpłatne wejście na obiekt.

Punkt Informacji Turystycznej w Ujeździe
Ujazd 73
27-570 Iwaniska
tel. 15 860 11 33
www.krzyztopor.org.pl

Informacji udziela również Regionalne Centrum Informacji Turystycznej w Kielcach
ul. Sienkiewicza 29
25-007 Kielce
tel. 41 348 00 60
e-mail: informacja@swietokrzyskie.travel