„O raju!” – tak według tradycji mieli wykrzyknąć odkrywcy Jaskini Raj na widok jej pięknego wnętrza. Byli to uczniowie krakowskiego technikum geologicznego, którzy w 1964 roku odbywali ćwiczenia terenowe w Górach Świętokrzyskich.
Wcześniej odwiedzili znajdującą się nieopodal jaskinię „Piekło”. Porównując te dwa miejsca stwierdzili, że to nowo odkryte to faktycznie raj. I właśnie pod taką nazwą Jaskinia Raj funkcjonuje do dziś.
Raj udostępniono dla ruchu turystycznego w 1972 roku – wcześniej wykuto przejścia i chodniki, zainstalowano też odpowiednie oświetlenie.Wizyta w Jaskini Raj pokazuje, że natura to wspaniały artysta, a na wykonanie swojego dzieła potrzebuje tylko spokoju i… mnóstwa czasu.
Trasę turystyczną o długości 180 metrów zwiedzisz wyłącznie pod opieką przewodnika. Rozpoczniesz od wystawy, która wprowadzi Cię w fascynujący świat jaskiń. Dowiesz się, czym jest kras. Nauczysz się odróżniać stalaktyt od stalagmitu. Poznasz też dawnych mieszkańców jaskini – Neandertalczyka oraz prehistoryczne zwierzęta - mamuta czy tygrysa szablozębnego.
W trosce o naturalne dzieło sztuki
Wystawę od jaskini dzieli sztuczna sztolnia o długości 21 metrów. To rodzaj śluzy, która chroni specyficzny mikroklimat jaskini. Pamiętaj, że jesteś w rezerwacie. W Raju obowiązuje bezwzględny zakaz fotografowania i dotykania szaty naciekowej.
Zwisające ze stropu stalaktyty są niezwykle kruche, a powstanie jednego kilkunastocentymetrowego nacieku zajmuje wiele dziesiątek lat. Wytyczona trasa turystyczna to kompromis między komfortem turystów a ochroną bezcennej przyrody.
Obozowisko rodziny neandertalskiej. Fot. A Śmiałek
Witamy w Raju!
W jaskini czuć jej specyficzny mikroklimat – przez cały rok utrzymuje się tu duża wilgotność powietrza i stała temperatura powietrza: około 9 stopni celsjusza, niezależnie od godziny czy pory roku.
Wąskimi korytarzami przejdziesz do kolejnych sal i napotkasz coraz to bardziej fantazyjne kształty. Wokół nacieki w kolorach bieli, beżu, brązu i rudawej czerwieni. Pokryty nimi jest strop, spąg (dolna powierzchnia, czyli "podłoga" jaskini), ściany i oderwane przed laty głazy.
Jeśli uruchomisz wyobraźnię, to cienka kolumna zacznie przypominać Ci harfę. Na dnie niewielkich jeziorek zobaczysz kształty, które przypominają azjatyckie pola ryżowe. W wodzie przegląda się rajska Ewa, a przy odrobinie szczęścia usłyszysz krople wody rozbijające się o gładką taflę. Dzieci na jednej ze ścian znajdą zabawnego baranka na spadochronie.
Imponuje też ilość zwisających z sufitu stalaktytów - na jednym metrze kwadratowym jest ich tu nawet 200 sztuk!
Jaskinia Raj. Fot. P. Pierściński
Rajskie życie
Choć może wydawać się to nieprawdopodobne, to jaskinia jest doskonałym domem dla wielu gatunków zwierząt. Zimą jaskinia jest niedostępna dla zwiedzających, między innymi dlatego, że nocują tam nietoperze. Klimat jaskini upodobały sobie niegroźne dla człowieka pająiki. A jeśli będziemy patrzeć w górę, to w niektórych miejscach dostrzeżemy cienkie jak pajęczyna korzenie rosnących nad nami drzew.
Ci, którzy chcą stanąć twarzą w twarz z Neandertalczykiem i zobaczyć mamuta naturalnej wielkości, po zwiedzeniu jaskini powinni odwiedzić znajdujące się nieopodal Centrum Neadertalczyka.
Jak się ubrać do Jaskini Raj?
Pamiętaj, że w jaskini panuje stała temperatura - ok. 8 stopni Celsjusza. Dlatego pamiętaj, by (zwłaszcza latem) zabrać ze sobą ciepłą bluzę lub kurtkę.
Pamiętaj o wygodnych butach - najlepiej na płaskiej podeszwie.
Ile kosztuje bilet do Jaskini Raj?
To zależy od terminu, w którym odwiedzisz jaskinię. Najtańsze bilety do Jaskini Raj są wczesną wiosną i późną jesienią. Aktualny cennik znajduje się na stronie internetowej Jaskini.
Niezależnie od tego, kiedy planujesz swoją wizytę w Jaskini Raj, pamiętaj o wcześniejszej rezerwacji online.
Jak dojechać do Jaskini Raj?
Samochodem do Jaskini Raj
Jaskinia oddalona jest o ok. 11 km od centrum Kielc. Najłatwiej dojechać tu drogą wojewódzką nr 762 w Kierunku Chęcin i Krakowa. Zjazd do jaskini znajduje się za znacznym obniżeniem terenu, oznaczony jest tablicami informacyjnymi.
Auto zostawiamy na parkingu i kierujemy się pieszo (ok 400 metrów do wejścia do pawilonu).
Autobusami komunikacji miejskiej do Jaskini Raj
Z Kielc do Jaskini Raj kursuje autobus nr 31 >>zobacz rozkład<< . Uwaga: należy pamiętać, że przystanek Jaskinia Raj oddalony jest o ok 1300 m (ok 15-20 minut marszem) od wejścia do jaskini.
Busami do Jaskini Raj
Turyści, którzy chcą dotrzeć do Jaskini prywatnymi busami powinni wybrać kursy w stronę Chęcin, Jędrzejowa, Małagoszcza >>zobacz rozkład<<. Busy do Chęcin odjeżdżają również z ulicy Żytniej w Kielcach.
Można też pieszo :)
W okolicach jaskini raj przebiega również czerwony szlak pieszy z Kielc do Chęcin. Cały szlak ma ok. 20 długości. Jaskinia Raj znajduje się ok. 12 kilometrów od Kielc.