Bukowa Góra to idealne miejsce na spacer, które nabiera niepowtarzalnego uroku szczególnie jesienią. Na trasie wędrówki, wśród złotych bukowych liści, znajdziesz wiele ciekawostek, które przybliżą Ci historię ziemi i człowieka.
Bukowa Góra to najwyższe wzniesienie Pasma Klonowskiego Gór Świętokrzyskich, stanowiące jego środkową część. Jej grzbiet ciągnie się na długości około 8 km i składa się dwóch wierzchołków. Wyższy wznosi się 484 m nad poziom morza, nieco niższy o nazwie Cerle - 465 m n.p.m.
Fot. K. Pęczalski
W północno-zachodniej części góry czynny jest duży kamieniołom o powierzchni ponad 50 hektarów, w którym trwa eksploatacja dolnodewońskich piaskowców kwarcytowych. Powstały one około 400 milionów lat temu na dnie znajdującego się tu wówczas płytkiego morza. Zachowały się w nich liczne ślady po muszlach ramienionogów - spiriferów.
Na powierzchni odsłoniętych skał widoczne są również ripplemarki, czyli „zmarszczki” powstałe wskutek falowania i prądów wodnych. Kamieniołom nie jest udostępniany turystycznie.
Najczęściej spotykanymi tu roślinami runa są jednak paprocie. Stanowiące pomnik przyrody nieożywionej skałki to nie jedyna atrakcja Bukowej Góry. Wędrując od nich zielonym szlakiem w kierunku północno-zachodnim, napotkamy strumyk, a potem malowniczy głęboki wąwóz.
Fot. K. Pęczalski
Kierując się od skałek w przeciwną stronę, po około 10 minutach marszu dotrzemy do niewielkiej polanki z drewnianą kapliczką, z którą wiążą się ciekawe opowieści.Dla wszystkich i o każdej porze dostępne są partie szczytowe Bukowej Góry, która z racji swego kształtu nazywana jest także Lisim Ogonem. Jesienią, gdy liście rosnących tu buków żółkną i brązowieją, przypomina go także barwą.
Kilkadziesiąt metrów na północ od szczytowego grzbietu wyrastają niczym olbrzymie grzyby malownicze wychodnie piaskowców dewońskich. Mają kształt baszt i platform, ciągną się w pasie o długości około 100 i szerokości do 50 metrów. Największe mierzą ponad pięć metrów wysokości.
Szczególnie imponująco prezentuje się grupa bloków skalnych o kilkunastometrowej długości, z licznymi szczelinami, które wypełniają uschnięte bukowe liście. Szare porowate piaskowce, których powierzchnię wyrzeźbiła woda i wiatr, od północnej strony przybrały zielony kolor za sprawą rosnących tam glonów i porostów. W szczelinach między skałami zakorzenił się bluszcz pospolity.
Warto wiedzieć...
Tradycja mówi, że drewniana kapliczka stoi w miejscu mogiły żołnierza polskiego walczącego w wojnach napoleońskich. Wracając z zakończonej klęską wyprawy na Moskwę, dotarł na Bukową Górę, gdzie umierał z głodu i wyczerpania. Jego jęki usłyszała dziewczyna przeganiająca w pobliżu bydło. Dała jeść, ale niewiele to już pomogło. Biedny żołnierz zdołał jeszcze tylko pomodlić się do Matki Boskiej, za czekającą jego powrotu rodzinę i Polskę, po czym zakończył żywot.
Według innej opowieści, na Bukowej Górze może także spoczywać osaczony przez Kozaków powstaniec styczniowy, który bronił się do końca pod bukiem z zawieszoną na nim kapliczką. Tam również znajduje się mogiła partyzanta z 1943 roku.
Tekst: Janusz Kędracki
Rezerwat przyrody znajduje się na Świętokrzyskim Szlaku Archeo-Geologicznym. Dodatkowe informacje o szlaku znaleźć można na stronie www.szlakarcheogeo.pl