Wąwóz w skałach

Znajdujący się na granicy gmin Nowa Słupia i Waśniów rezerwat Wąwóz w Skałach swoją nazwę zawdzięcza temu, że jest położony w pobliżu miejscowości Skały. Równie dobrze można jednak o nim powiedzieć ,,Skały w wąwozie”, a właściwie w głębokim na około 30 m kanionie, jaki powstał w dolinie strumyka, stanowiącego prawy dopływ rzeczki Dobruchny.

Te skały to wychodnie szarawobiałych wapieni i dolomitów dewońskich odsłaniające się w jego stromych i pokrytych bujną roślinnością ścianach. Te od północnej strony porastają murawy naskalne i kserotermiczne, spotkać tam można m.in. rojnik pospolity, czosnek skalny, szałwię łąkową, jastrzębca kosmaczka czy wilczomlecz. Nie brak też krzaków tarniny i dzikiej róży. Żyje tam wiele gatunków pająków, owadów i ślimaków. Od południowej strony na zboczu wąwozu rośnie las liściasty, najwięcej w nim leszczyny, grabów, lip i osik. Wśród nich wije się bluszcz, w maju bielą się kwiaty konwalii. Od północy wąwóz sąsiaduje z kamieniołomem, w którym trwa eksploatacja dolomitów. Skarpa znajdująca się na północ od kamieniołomu nad doliną rzeki Dobruchny stanowi od lat obiekt zainteresowania miłośników paleontologii, czyli nauki o wymarłych organizmach, a także stratygrafów, grupujących skalne warstwy w formacje o zbliżonym kształcie i wieku.

Prócz dolomitów odsłonięte są w niej nieco młodsze od nich wapienie oraz margle, a na samym szczycie kilkumetrowa warstwa lessów. W kruszejących skałach znaleźć można liczne skamieniałości, m.in. koralowców, ramienionogów, gąbek, trylobitów i liliowców. Stanowią pamiątkę po znajdującym się tu przed milionami lat morzu.

Ale Wąwóz w Skałach polecić można nie tylko znawcom geologii. To urokliwe i tajemnicze miejsce dostarczyć może wielu emocji i atrakcji także i laikom w tej dziedzinie. Nie polecamy go jedynie tym, którzy najbardziej cenią sobie wygodę i nie bardzo przepadają za wysiłkiem fizycznym. Już samo dotarcie do niego (czytaj niżej) nie jest łatwe i wymaga dobrej orientacji w terenie oraz dokładnej mapy. Spróbować jednak warto. Choćby dla wspaniałych widoków ze ścieżki na północnej ścianie wąwozu. Interesujący jest również spacer jego dnem - wzdłuż strumyka, który czasem trzeba przeskoczyć, aby uniknąć przedzierania się przez chaszcze. Na strumyku, a także płynącej od zachodu rezerwatu Dobruchnie widać ślady działalności bobrów.

W ukrytych w liściastym lesie w południowej ścianie wąwozu dolomitowych skałkach znajduje się niewielka jaskinia z blisko 10-metrowym korytarzem. Drugą, znacznie mniejszą, znaleźć można w skarpie nad Dobruchną, od strony wsi Zagaje Grzegorzowskie, już poza terenem rezerwatu. Wąwóz w Skałach jest rezerwatem przyrody nieożywionej od 1994 roku. Obejmuje 3,18 hektara powierzchni.

Tekst: Janusz Kędracki

Rezerwat przyrody znajduje się na Świętokrzyskim Szlaku Archeo-Geologicznym. Dodatkowe informacje o szlaku znaleźć można na stronie www.szlakarcheogeo.pl

Punkt Informacji Turystycznej w Ostrowcu Świętokrzyskim
ul. Siennieńska 54
27-400 Ostrowiec Świętokrzyski
tel. 41 247 65 80, 609 222 800
E-mail: informacja@ostrowiec.travel
www.ostrowiec.travel

Punkt Informacji Turystycznej w Nowej Słupi
ul. Świętokrzyska 18
26-006 Nowa Słupia
tel. 41 317 76 26
E-mail: urzad@nowaslupia.pl
www.nowaslupia.pl

Informacji udziela również Regionalne Centrum Informacji Turystycznej w Kielcach
ul. Sienkiewicza 29
25-007 Kielce
tel.  41 348 00 60
e-mail: informacja@swietokrzyskie.travel