To propozycja pieszej wycieczki na najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich Łysicę, przez teren Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Trasa w kształcie pętli prowadzi grzbietem Łysogór tuż obok, drugiego pod względem wielkości w Górach Świętokrzyskich, gołoborza.
W dalszej części swego przebiegu prowadzi wprost do malowniczo położonej kapliczki św. Mikołaja, a następnie nowo wytyczoną ścieżką dydaktyczną doprowadza turystów do śladu dawnej kolejki wąskotorowej. Dawnym nasypem owej kolejki wracamy do Świętej Katarzyny, podziwiając puszczę świętokrzyską, która na terenie parku jest niezwykle malownicza i różnorodna.
Dojazd i początek trasy:
Początek i koniec wycieczki zlokalizowany jest w Świętej Katarzynie na parkingu przy Punkcie Informacji Turystycznej (parking płatny). W okresie wakacyjnym uruchamiany jest autobus turystyczny z Kielc dowożący turystów do miejscowości położonych w sercu Gór Świętokrzyskich. W sezonie wiosenno-letnim kursuje bus turystyczny pomiędzy miejscowościami wokół Łysogór. Ponadto kursują busy z Kielc do Starachowic przez Świętą Katarzynę.
Oznakowanie: bardzo dobre
Święta Katarzyna – kapliczka św. Mikołaja czerwony szlak pieszy im. E. Massalskiego, kapliczka św. Mikołaja – dojście czarną ścieżką dydaktyczną do zielonej ścieżki „Śladem kolejki wąskotorowej” i powrót do Świętej Katarzyny ścieżką zieloną
Utrudnienia na trasie:
- czarna ścieżka dydaktyczna na Przełęcz św. Mikołaja czynna jest okresowo od kwietnia do końca października
- w okolicy Łysicy trasa prowadzi po głazach znacznych rozmiarów - zalecane odpowiednie obuwie
Atrakcje na trasie:
Święta Katarzyna - ta leżąca u podnóży Łysicy miejscowość zajmuje szczególne miejsce w historii polskiej turystyki. To tutaj w 1910 r. z inicjatywy Aleksandra Janowskiego powstało pierwsze schronisko turystyczne w Królestwie Polskim. W Świętej Katarzynie znajduje się kościół i klasztor sióstr bernardynek wybudowany w latach 1471-1478 z funduszy biskupa krakowskiego Jana z Rzeszowa.
W pobliżu kościoła, na skraju lasu, warto obejrzeć kapliczkę grobową Janikowskich zwaną „kapliczką Żeromskiego”. Na jej wewnętrznej ścianie w dniu 2.08.1828 r. wyryli swoje podpisy Stefan Żeromski i jego szkolny kolega Jan Strożecki. Wartą obejrzenia jest również Galeria Minerałów i Skamieniałości „Tajemnice klejnotów” posiadająca w swoich zbiorach liczne okazy minerałów i skamieniałości zarówno z obszaru Gór Świętokrzyskich, Polski, jak i całego świata. Przez Świętą Katarzynę prowadzą liczne szlaki piesze.
Źródełko i kapliczka św. Franciszka – dzieje kapliczki sięgają 1641 r. kiedy bernardyńscy bracia świeccy z klasztoru w Świętej Katarzynie postanowili zbudować przy źródełku kapliczkę pw. św. Franciszka – patrona przyrody. Dzisiejsza kapliczka powstała prawdopodobnie w XIX w. Obok niej znajduje się obudowane kwarcytową studnią źródełko. Woda w nim, według miejscowych wierzeń, ma moc leczenia oczu.
Świętokrzyski Park Narodowy - jeden z najstarszych parków narodowych w Polsce, który już od ponad 70 lat stoi na straży urozmaiconego świata roślin i zwierząt oraz historii naszej planety spisanej w skałach budujących najcenniejsze pasma Gór Świętokrzyskich. Obecnie Park swoim zasięgiem obejmuje nie tylko część Łysogór (z najwyższymi szczytami Gór Świętokrzyskich - Łysicą i Łysą Górą), lecz także Chełmową Górę, fragmenty Pasma Klonowskiego oraz fragmenty dolin - Wilkowskiej i Dębniańskiej.
Łysica (614 m n.p.m.) - Łysica to masyw znajdujący się w najwyższym paśmie Gór Świętokrzyskich - Łysogórach. Ma dwa wierzchołki: zachodni - Łysicę mierzącą 613,31 m n.p.m. oraz wschodni - Skałę Agaty o wysokości 613,96 m n.p.m. Obie kulminacje są oznakowane specjalnymi tablicami.
Kapliczka św. Mikołaja – pierwotna kapliczka powstała w 1876 r. przy drodze łączącej część północną z częścią południową Łysogór i wiodącej przez tereny leśne zamieszkiwane przez dzikie zwierzęta. To właśnie dlatego patronem kapliczki został święty Mikołaj, obrońca podróżnych oraz symbol miłosierdzia i dobroczynności. Niestety stara kapliczka spłonęła w 1996 roku. Obecna, odbudowana została z inicjatywy pracowników Świętokrzyskiego Parku Narodowego oraz miejscowej ludności. W jej wnętrzu ustawiono figurkę Świętego Mikołaja, której autorem jest pochodzący z Bielin artysta ludowy Jarosław Winiarski.
Śladem kolejki wąskotorowej przez Świętokrzyski Park Narodowy – to zielona przyrodniczo-kulturowa ścieżka edukacyjna łącząca Nową Słupię ze Świętą Katarzyną. Poprowadzona została śladem dawnej linii wąskotorowej Zagnańsk – Święty Krzyż rozebranej około 50 lat temu.
Duży Most – najliczniejszymi materialnymi świadectwami dawnej kolejki na terenie Świętokrzyskiego Parku Narodowego są mosty kolejowe. Obecnie istnieje kilkadziesiąt murowanych mostków pamietających czasy przedwojenne. Wysokość całego obiektu sięga 5,5 m. W przeciwieństwie do drewnianych budynków czy rozebranych torowisk, murowane mosty przetrwały do naszych czasów.
Słupski Weksel – słowo weksel oznaczało w gwarze kolejowej zapożyczonej z języka niemieckiego – zwrotnicę. Z tego miejsca można było podróżować w różnych kierunkach. Pierwotnie główna linia kolejki skręcała tutaj na południe, w kierunku Świętej Katarzyny. Rozbudowy w kierunku Świętego Krzyża dokonano w latach 1923-1924. W czasie II wojny światowej niemiecki okupant rozpoczął budowę trzeciego toru prowadzącego do kopalni w Rudkach. Trasa ta nigdy nie została zakończona i kilka lat po wojnie torowiska rozebrano.
