Romańska rotunda w Grzegorzowicach
Informacje praktyczne
- Informacje szczegółoweZwińRozwiń
- Rodzaj obiektu:
- Zabytki sakralne
- Powiat:
- kielecki
- Gmina:
- Nowa Słupia
- Adres:
- Grzegorzowice
- Kod pocztowy:
- 27-425
- Szerokość geograficzna:
- 50.87008440571
- Długość geograficzna:
- 21.143403053284
- Region turystyczny:
- Kielce i okolice
- Uwagi:
- Obiekt nie jest udostępniony dla turystów. Kościół otwarty podczas mszy: – w niedziele i święta: 8.00, 10.00, 11.30 – w dni powszednie: 18.00, zimą 16.00 – w święta państwowo zniesione: 9.00, 18.00, zimą 16.00.
- Cena:
- Wstęp wolny
- Telefon:
- +48 41 260 04 12
- Noclegi w okolicyZwińRozwiń
Obiekt Dworek Lachowicze położony jest w spokojnej okolicy w Górach Świętokrzyskich. Mieści się on w dworku utrzymanym w stylu lat 20. XX wieku.
- Grzegorzowice
- +48 601 296 138
Gospodarstwo znajduje się w pobliżu parków krajobrazowych, niedaleko Św. Katarzyny i Bodzentyna.
- Stara Słupia
- +48 41 317 76 72
W gospodarstwiena ogrodzonej działce dla gości przygotowano: ogród pełen zieleni, plac zabaw, ławeczki, parking, altanę z grillem.
- Stara Słupia
- +48 41 317 74 78
Gospodarstwo usytuowane jest z dala od innych zabudowań u podnóża Gór Świętokrzyskich. Prowadzi się tu ekologiczną uprawę truskawek.
- Stara Słupia
- +48 41 317 71 06
Gospodarstwo jest doskonałym miejscem dla rodzin z małymi dziećmi. Z tarasu rozciąga się wspaniały widok na Święty Krzyż.
- Stara Słupia
- + 48 41 317 74 10
Opis
Na północ od Pasma Jeleniowskiego Gór Świętokrzyskich, niedaleko Nowej Słupi położona jest wieś Grzegorzowice. Podania ludowe wskazują, iż Benedyktyni ze Św. Krzyża tu właśnie mięli założyć misję i chrzcić pogańskich jeszcze wówczas mieszkańców tych okolic. Dziś w tej niewielkiej wsi można zobaczyc jedyną w Świętokrzyskim romańską rotundę.
Kroniki Długosza podają, że fundatorem kościoła, miał być właściciel wioski, rycerz Nawoj, herbu Topór. Świątynia składa się z dwóch części: starszej, wzniesionej z kamienia polnego w stylu romańskim, rotundy z półkolistą absydą i dobudowanej w 1624 r. nawy. Najstarsza część posiada cechy stylowe typowych kościołów obronnych budowanych w XI i XII w. Ściany zostały wzniesione z nieociosanego kamienia bardzo prymitywną techniką i pierwotnie nie były tynkowane. Mury ponad metrowej grubości, z małymi wysoko umieszczonymi oknami, wskazują wyraźne, typowe dla architektury tamtych lat, cechy obronne. Do środka świątyni prowadzą renesansowe kamienne portale. Romańska rotunda przetrwała w niezmienionym stanie do 1624r., kiedy to kościół przebudowano dodając skromną, barokową nawę. Niestety podczas prac budowlanych kościół znaczenie ucierpiał. Zniszczono pierwotne wejście do kościoła wraz z otaczającą partią murów a także zamurowano część charakterystycznych romańskich otworów okiennych. Całą świątynię natomiast przykryto drewnianym stropem o jednakowej wysokości. Pierwotnie rotunda była wyższa i przykryta drewnianym bądź kamiennym sklepieniem.
Do dnia dzisiejszego z pierwotnego wyposażenia świątyni zachowała się wykuta w piaskowcu chrzcielnica o cechach romańskich. Z autentycznych otworów po przebudowie 1627r. zachowało się dziś w południowej części rotundy tylko jedno niewielkie okrągłe romańskie o dużych wartościach artystycznych, z ciekawym czworolistnym prześwitem wewnątrz.