Skalbmierz – kościół parafialny

Opis

Skalbmierz – kościół parafialny p.w. Św. Jana Chrzciciela, wzniesiony w XV wieku, z zachowaniem pozostałości romańskich z XII/XIII wieku. Są nimi dwie wieże i część prezbiterium. Stalle barokowe z XVIII wieku.

Kościół parafialny pw. św. Jana Chrzciciela – wzniesiony w końcu XII lub na początku XIII wieku, na pewno przed 1217 rokiem, gdyż w tym roku dokumenty wspominają Gubertusa Prepozyta Skalbmierskiego. Kościół był przebudowany i inkastelowany w 1235 roku przez Konrada I mazowieckiego. Obecny kościół został wzniesiony w XV wieku, z zachowaniem pozostałości romańskich. Kronikarz Jan Długosz wspomina, że na miejscu dawnego kościoła, zniszczonego skutkiem wiek, za jego czasów. Z ofiar złożonych przez wiernych oraz biskupów krakowskich, powstał wspaniały, nowy, murowany kościół. Budowany w dwóch fazach: nawy w I poł. XV wieku, a pod koniec XV wieku – prezbiterium. Jest to kościół gotycki, orientowany (wschód – zachód), murowany z kamienia, nietynkowany. Pozostałością pierwotnego romańskiego kościoła z przełomu XII i XIII wieku są: dwie wieże, zachodnia część prezbiterium i dolna część południowej ściany prezbiterium. Nawa główna z nawami bocznymi stanowią kwadrat. W każdej nawie są trzy przęsła. Prezbiterium równej szerokości z nawą główną. Od strony północnej i południowej wznoszą się dwie wieże czworoboczne i czterokondygnacyjne, nieco podwyższone w II poł. XIX wieku z neogotyckim hełmami. Portale: z kruchty północnej do nawy bocznej gotycki z I poł. wieku XV, ostrołukowy, o szerokich, bogato profilowanych ościeżach; z prezbiterium do zakrystii portal wczesnobarokowy z 1 połowy XVII wieku, marmurowy prostokątny. Na ścianach prezbiterium znajdują się napisy łacińskie, nazwiska i data 1556. Główny ołtarz pochodzi z 1908 roku i został wykonany na wzór dawnego z 1626 roku spalonego w 1906 roku. Wystrój kościoła głównie barokowy z XVII, XVIII wieku. Zachowane epitafia z XV-XX wieku. W kościele znajduje się obraz pędzla Jakuba Jordaensa (1593-1678) ze szkoły flamandzkiej – "Pokłon Trzech Króli"