Propozycja pieszej wycieczki z jednymi z największych atrakcji geologicznych w Regionie Świętokrzyskim, łącząca ze sobą walory krajobrazowe, geologiczne i przyrodnicze. Trasa prowadzi turystów ze słynnej Jaskini Raj do owianej legendami jaskini Piekło Skibskie, przez malownicze Pasmo Zelejowskie, gdzie przed wiekami wydobywano marmury chęcińskie tzw. „różankę zelejowską”.
Ciągnąca się na odcinku kilkuset metrów skalna grań Pasma Zelejowskiego może stanowić pewne wyzwanie dla mniej wytrawnych piechurów. Poniesiony trud z pewnością zrekompensują widoki na okoliczne rozległe panoramy z dominantami w postaci wzgórza zamkowego w Chęcinach i okoliczne wzniesienia oraz nieczynne już kamieniołomy. We fragmencie trasa wycieczki pokrywa się z biegnącą przez Pasmo Zelejowskie Ścieżką Geoturystyczną Góra Zelejowa, wzbogaconą kilkoma tablicami edukacyjnymi oraz miejscem odpoczynku z wiatą i ławami.
Dojazd i początek trasy
Początek i koniec wycieczki zlokalizowany jest na parkingu Jaskini Raj k. Kielc (parking płatny na kilkadziesiąt samochodów). Można również skorzystać z komunikacji publicznej: busów (relacji Kielce – Cieśle, Kielce – Jędrzejów, Kielce – Korytnica (tylko Górski Grzegorz)) i autobusu miejskiego nr 31 (relacji Kielce – Chęciny).
Oznakowanie: bardzo dobre
Jaskinia Raj – rez. „Zelejowa” szlak czerwony, rez. „Zelejowa” – Skiby Ścieżka Geoturystyczna Góra Zelejowa , Skiby – Jaskinia Raj szlak niebieski).
Utrudnienia na trasie:
Trasa prowadzi skalnym grzbietem Pasma Zelejowskiego, które wymaga dobrej sprawności fizycznej zwłaszcza po opadach deszczu i śniegu; zalecane odpowiednie obuwie.
Atrakcje na trasie:
Rezerwat „Jaskinia Raj” - jest jedną z najbardziej znanych atrakcji Gór Świętokrzyskich. Ma 240 m długości, natomiast do zwiedzania udostępniono 180-metrową trasę. Jaskinia zachwyca bogactwem kalcytowych form naciekowych. Zobaczyć w niej można różnorodne wytwory skalne, jak: stalaktyty, stalagmity, stalagnaty, pizoidy (kilkumilimetrowe kuliste ziarna skalne), ale również inne formy krasowe. Ponadto grota stanowi azyl dla nietoperzy, a na jej ścianach żyją reliktowe okazy pająków.
Czerwona Góra z kamieniołomem Zygmuntówka – Czerwona Góra to wzniesienie o wysokości 328 m n.p.m. znajdujące się w Paśmie Bolechowickim Gór Świętokrzyskich. Wzniesienie zbudowane jest z wapieni dewońskich (fran) przykrytych zlepieńcami cechsztyńskimi, zwanymi potocznie zlepieńcami zygmuntowskimi. Te ostatnie składają się z tkwiących w wiśniowym cieście skalnym otoczaków przeważnie wapieni dewońskich. Na stoku południowo-zachodnim znajduje się nieczynny współcześnie kamieniołom Zygmuntówka. Pierwsze ślady eksploatacji skał w tym miejscu pochodzą sprzed XVI w. W 1643 r. wyciosano tu kolumnę, na której ustawiono posąg Zygmunta III Wazy (stąd nazwa zlepieńców zygmuntowskich), znajdujący się na placu Zamkowym w Warszawie. W 1885 zastąpiono ją nową kolumną z fińskiego granitu rapakiwi. Kolumna z Czerwonej Góry spoczywa obecnie w lapidarium Zamku Królewskiego w Warszawie.
Rezerwat „Góra Zelejowa” – znajdujący się w obrębie Chęcińsko-Kieleckiego Parku Krajobrazowego rezerwat utworzony został w 1954 roku i obejmuje masyw Góry Zelejowej (361 m n.p.m.). Powstał w celu ochrony form skalnych, które stanowią przykłady wietrzenia krasowego oraz odsłonięć geologicznych ilustrujących ciekawe zjawiska tektoniczne oraz zjawisko mineralizacji. Na terenie rezerwatu występuje również wiele rzadkich gatunków roślin, m.in. chaber nadreński, aster gawędka, krwawnik pannoński, rojnik pospolity, rozchodnik ostry i boloński oraz krzewy tarniny, berberysu i jałowca. To stąd pochodzi słynna w całym kraju „różanka zelejowska”, najcenniejsza odmiana wydobywanych w okolicy Chęcin wapieni potocznie zwanych marmurami chęcińskimi. Różanka wykorzystana została m.in. do wystroju wnętrza katedry wawelskiej, a także wykonania detali ołtarza głównego w klasztorze na Karczówce.
Jaskinia Piekło Skibskie – objęta ochroną jako pomnik przyrody nieożywionej jest doskonałym przykładem zjawisk krasowych. Łączna długość korytarzy wynosi 57 m, a do jej wnętrza prowadzą aż 4 otwory. Jaskinia posiada ubogą szatę naciekową. Zamieszkała jest przez kilka gatunków nietoperzy (nocek duży, gacek szary, mopek zachodni) oraz pająków. Swoją nazwę zawdzięcza okolicznej ludności. Według podań, z czeluści jaskini miały wylatywać diabły, aby czynić zło. Kilkoro z nich można nawet spotkać w pobliżu jaskini. Niedaleko głównego wejścia znajduje się zagłębienie, które prawdopodobnie powstało po zasypaniu szybu górniczego. Teren wokół jaskini, wchodzący w skład rezerwatu Góra Żakowa, na przestrzeni od XV do XVII w. był miejscem poszukiwań rud srebra i ołowiu.
Kamieniołom Szewce - znajduje się we wschodniej części Góry Okrąglicy. Jest to dawny kamieniołom wapieni dewońskich wydobywanych jako „marmur” typu szewce. Wyrobisko doskonale dokumentuje dawne techniki górnicze związane z pozyskiwaniem ozdobnych odmian wapieni dewońskich w kolorze piaskowo-różowym służących głównie do wykonywania okładzin i posadzek. W jego pobliżu zlokalizowane jest miejsce odpoczynku: wiata, stół i ławy.
Źródło: Czas w las - przewodnik wydany nakładem Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego
