Ziemia Sandomierska - królestwo zmysłów

Opis

Powiat sandomierski to część regionu świętokrzyskiego, obdarzona wyjątkowo urodzajnymi glebami. Niezwykle żyzne lessy i mady w połączeniu z łagodnym klimatem i największym nasłonecznieniem w Polsce spowodowały, że Sandomierszczyzna słynie z doskonałego sadownictwa i warzywnictwa.

Fot. Sady w okolicach Sandomierza, Archiwum ROTWŚ

Fot. Sady w okolicach Sandomierza, Archiwum ROTWŚ

Nie ma piękniejszego widoku niż rozkwit drzew owocowych na wiosnę. Różnorodne sady wyglądają wtedy jak barwne dywany. Specyficzne warunki klimatyczne pozwalają również na uprawę winorośli. Sandomierscy winiarze wytwarzają wysokogatunkowe wina gronowe, oceniane jako jedne z najlepszych w Polsce.

Fot. Winnica Sandomierska, Archiwum ROTWŚ

Fot. Degustacja wina w Winnicy Nadwiślańskiej, Dawid Łukasik

Perłą regionu jest Sandomierz. Zlokalizowane na siedmiu lessowych wzgórzach średniowieczne miasto należy do najpiękniejszych i najstarszych w Polsce. Zachowało się tu ponad 120 zabytków architektury z różnych epok. Do tych najważniejszych zaliczane są średniowieczny układ urbanistyczny miasta z renesansowym ratuszem w centrum rynku oraz jeden z najstarszych obiektów ceglanych na terenie Polski – kościół św. Jakuba.

Fot. Sandomierz - Królewskie Miasto, Dawid Łukasik

Fot. Sandomierz - Królewskie Miasto. Archiwum ROTWŚ

Czasy Kazimierza Wielkiego pamiętają Zamek Królewski – obecna siedziba Muzeum Okręgowego, Brama Opatowska – jedyna zachowana do dziś brama w systemie obwarowań murów obronnych oraz katedra z XIV w. z cennymi freskami bizantyjsko-ruskimi wewnątrz. W późnorenesansowym Collegium Gostomianum z XVII w. mieściła się jedna z najstarszych szkół średnich w kraju, a Dom Długosza – doskonale zachowany przykład gotyckiego domu mieszkalnego – mieści wewnątrz bogate zbiory Muzeum Diecezjalnego.

Fot. Brama Opatowska w Sandomierzu, Dawid Łukasik

Sandomierz to także około 470-metrowa Podziemna Trasa Turystyczna, niezwykły lessowy Wąwóz Królowej Jadwigi oraz liczące ok. 500 mln lat Góry Pieprzowe ze skupiskiem wielu gatunków dzikich róż. Ze szczytu góry rozciąga się wspaniały widok na Sandomierz i wijącą się w dole Wisłę z pływającymi po niej statkami wycieczkowymi.

Fot. Podziemna Trasa Turystyczna w Sandomierzu, Archiwum ROTWŚ

W najbliższej okolicy Sandomierza odnaleźć można wiele wczesnośredniowiecznych miast i miasteczek, w których zachowały się wyjątkowe dwory, pałace, zamki, klasztory czy kościoły. W Koprzywnicy, której historia nierozerwalnie łączy się z zakonem cystersów, znajduje się pocysterski zespół klasztorny. Do dziś z pierwotnego opactwa, ufundowanego w pierwszej połowie XIII w. przez Mikołaja Bogorię, zachował się kościół pw. św. Floriana, romański kapitularz, karcer, przejście do ogrodu i fraternia.

Fot. Koprzywnica, Archiwum ROTWŚ

W Klimontowie na uwagę zasługuje barokowa kolegiata św. Józefa. Wzniesiona została na planie elipsy w latach 1643–1650 według projektu architekta włoskiego Wawrzyńca Senesa. Wewnątrz świątyni znajdują się stiuki wykonane przed 1647 r., wczesnobarokowe portale, rokokowa polichromia na ścianach i sklepieniu kruchty, rokokowy chór muzyczny i organy oraz cztery ołtarze.

Fot. Kolegiata w Klimontowie, Archiwum ROTWŚ

Fot. Kolegiata w Klimontowie, Krzysztof Pęczalski

W Sulisławicach natomiast wznosi się Sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej, na terenie którego znajdują się dwa kościoły. Pierwszy zbudowany został już w XII w. i choć w 1600 r. był rozbudowywany, to wciąż zachował wiele elementów romańskich i gotyckich. W latach 1871–1888 obok starego kościoła powstała nowa świątynia pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny. Znajduje się w niej otaczany kultem obraz Matki Bożej Bolesnej z około 1450 r., do którego przybywają setki pielgrzymów.

Fot. Sanktuarium w Sulisławicach, Sławek Rakowski

Ziemia Sandomierska ma wiele do zaoferowania również tym, którzy lubią aktywnie spędzać czas. Trasy piesze, rowerowe, w tym Green Velo, rejsy statkami i wycieczki offroadowe z pewnością pozwolą poczuć smak przygody i odkryć malownicze zakątki tych okolic.

Fot. Szak rowerowy Green Velo po Ziemi Sandomierskiej, Krzysztof Pęczalski

Fot. Rejst statkiem po Wiśle w Sandomierzu, Archiwum ROTWŚ