Położone na północnym obrzeżu Gór Świętokrzyskich na zboczu pradoliny rzeki Kamiennej pośród lasów, przy ważnym ciągu komunikacyjnym samochodowym Radom – Ostrowiec Świętokrzyski i kolejowym Skarżysko Kamienna-Sandomierz, powstały z dwóch dawnych osad: wsi Starachowice i miasta Wierzbnik.
SZCZYPTA HISTORII
W ich okolicy od średniowiecza istniały ośrodki hutnicze. W XII w. ustaliły się stosunki własnościowe na tym terenie. Tereny leżące na północ od dzisiejszych Starachowic stały się własnością cystersów z Wąchocka. Z kolei tereny położone po południowej stronie – otrzymali benedyktyni ze Świętego Krzyża. W 1624 r. przekształcili oni zakupiony od wdowy Kowalskiej teren „wedle sadzawki za Rudą Starzechowską” w miasto Wierzbnik. Już dwa lata później opat świętokrzyski Bogusław Boksa Radoszewski wybudował tam i wyposażył drewniany kościół.
Starachowice przypuszczalnie wzięły swą nazwę od „minery Starzechowskiej” czyli kopalni rudy żelaza będącej w posiadaniu lub dzierżawie rodziny Starzechów (Starzechowskich), którzy (znów – prawdopodobnie) uzyskali od wąchockich cystersów przywilej założenia wsi. Starachowice były za sprawą Stanisława Staszica jedną z miejscowości stanowiących „ciąg fabryk żelaznych nad Kamienną”. Tu kończył się proces wytopu i zaczynał etap walcowania.
W 1921 r. w Warszawie podjęto decyzję o budowie w okolicy miast fabryki zbrojeniowej, gdzie produkowano działa polowe, haubice, a przede wszystkim – broń przeciwpancerną i przeciwlotniczą.
Fot. Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach, Archiwum ROTWŚ
Miasto w swym obecnym kształcie powstało z połączenia miasta Wierzbnika, osady fabrycznej Starachowice i wsi Starachowice. Podstawą jego powojennego rozwoju była decyzja z 1948 r. o lokalizacji Fabryki Samochodów Ciężarowych. Przez lata bu- dowano tam samochody STAR. Tam też, na podwoziu STARA powstał papamobile, z którego korzystał podczas swoje pielgrzymki do Polski papież Jan Paweł II.
19 VIII 1949 r. połączono Starachowice z Wierzbnikiem w jedno miasto.
Fot. Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach, Archiwum ROTWŚ
CO ZOBACZYĆ
Muzeum Przyrody i Techniki "Ekomuzeum" im. Jana Pazdura to największa atrakcja miasta. Na terenie jednego kompleksu dowiesz się masy ciekawostek. Zobaczysz dwa postępujące po sobie zakłady wielkopiecowe z XIX wieku. Z wielkim piecem, kominami i halami fabrycznymi. Zachwycisz się kolekcją starachowickich STARÓW. A potem staniesz oko w oko z jurajskimi gadami z Gór Świętokrzyskich. Wystawa paleontologiczna przybliży Ci warunki w jakich żyły dinozuary w triasie i jurze.
Fot. Muzeum Przyrody i Techniki w Starachowicach, Archiwum ROTWŚ
Kościół pw. Św. Trójcy w Wierzbniku to najstarszy starachowicki zabytek. Powstał w 1681 r., z inicjatywy benedyktynów ze Świętego Krzyża. Był wielokrotnie przebudowywany, a jego obecny wygląd pochodzi z lat 80. XX w.
W Starachowicach pojedziesz też w podróż wąskotorówką! Dzięki niezbędnym remontom i naprawom Starachowicka Kolej Wąskotorowa kursuje na dwóch poprzemysłowych odcinkach: Starachowice - Lipie oraz Iłża - Marcule. Wciąż trwają prace dzięki którym możnaby przywrócić ruch na całym odcinku trasy - ze Starchowic do Iłży.
Fot. Starachowicka Kolej Wąskotorowa, Archiwum ROTWŚ
Fot. Starachowicka Kolej Wąskotorowa, Archiwum ROTWŚ
PORT LUBIANKA
Port Lubianka to aktualnie najnowocześniejsze i najlepiej zagospodarowane kąpielisko w Świętokrzyskiem. Położone jest w północnej części miasta, w sąsiedztwie Sieradowickiego Parku Krajobrazowego, co znacznie podnosi jego walory wypoczynkowe. Na gości czeka tu piaszczysta i strzeżona plaża. W czerwcu 2023 roku oddano do użytku turystów nowe obiekty: dwupoziomowe molo – jedyne takie w Regionie, promenadę, betonowy natrysk wodny, dwa place zabaw dla dzieci, boiska sportowe, mini-skatepark, ściankę wspinaczkową, siłownię plenerową, przebieralnie z toaletą i restaurację PROMENADA 3R.
Fot. Port Lubianka, Dawid Łukasik
Fot. Port Lubianka, Dawid Łukasik
Na aktywnych czeka tu wypożyczalnia sprzętu pływającego i jeżdżącego z rowerkami wodnymi, kajakami, canoe, łodziami, deskami SUP i trójkołowcami, wyciąg do nart wodnych i wakebordingu, ścieżki piesze i rowerowe wokół zalewu, a w przyszłości, po ponownym zarybieniu – łowiska dla wędkarzy.
Fot. Port Lubianka, Dawid Łukasik
GDZIE SPAĆ
W Hotelu Europa**** business & SPA Starachowice znajdziesz doskonałe miejsce na chwilę relaksu i odpoczynku. To dobra baza wypadowa do zwiedzania atrakcji Regionu Świętokrzyskiego. Obiekt posiada bogatą infrastrukturę sprzyjającą udanemu wypoczynkowi: dwie restauracje serwujące dania z kuchni międzynarodowej i regionalnej, klimatyczny Pub Dublin oraz klub nocny.
Hotel pomyślał również o rodzinach z dziećmi. Zadbali o Wasz komfort i bezpieczeństwo, organizując drobiazgi niezbędne do udanego wypoczynku. Przygotowali szereg udogodnień, np. : łóżeczko, wanienkę, dedykowane menu w restauracji, plastikowe sztućce wraz z fotelikami do karmienia. Starsze dzieci skorzystają z pokoju zabaw oraz zewnętrznego placu zabaw w ogrodzie.
Fot. Hotel Europa**** w Starachowicach, Archiwum ROTWŚ
Fot. Hotel Europa**** w Starachowicach, Archiwum ROTWŚ
Fot. Hotel Europa**** w Starachowicach, Archiwum ROTWŚ
